- نخستین همایش ملی ایرانشناسی استانها " همايش ملي «تاریخ، فرهنگ و هنر چهارمحال و بختیاری»"
- نخستین همایش ملی ایرانشناسی استانها " همايش ملي «تاریخ، فرهنگ و هنر چهارمحال و بختیاری»"
- سفالینه های ساساني:
- ویژگی های سفال دوره اشکانی در لرستان
- راهنمایی دوستان
- بیکاری: نمونه مورد پژوهش خودم (کارشناس ارشد رشته باستان شناسی)
- نوشتن مقالات و پایان نامه های باستان شناختی
- پژوهش و مطالعه سکه یونانی باختری "مطالعه موردی سکه ای از اوکراتید"
- پژوهشي بر سکه هاي شاهان محلي پارس "مطالعه موردي موزه بانک سپه و موزه تماشاگه پول"
آخرین مطالب
امکانات وب
ویژگی های سفال دوره اشکانی در لرستان
ویژگی های سفال دوره اشکانی در لرستان
بنا به مطالعات صورت گرفته سفال جلينگي از سده 2پ.م ظاهر شده و تا دوره متاخر اشكاني (سده 1 تا 225.م) رواج داشته است(هرينك،53:1376). زمان دقيق پايان رواج سفال جلينگي مشخص نيست، ولي به‌نظر مي‌رسد حدود سده 2.م باشد.
البته طبقه‌بندي مواد فرهنگي دوران تاريخي در قالب سلسله‌هاي پادشاهي، امري نادرست و پيچيده مي‌باشد. چنان‌كه در اينجا بخشي از اوايل دوره اشكاني درعصر آهن IV مي‌گنجد و بعضی از پژوهشگران بالاجبار در توصيف و دسته‌بندي محوطههاي بخش متاخر اشكاني كه از نظر ويژگي‌هاي فني سفال با دوره ساساني همخواني دارد؛ با دوره ساساني معرفي می نمایند.
پس از سقوط هخامنشيان، گونه‌هاي سفالي يوناني/ هلنيستيك به سرزمين‌هاي سابق هخامنشيان وارد مي‌شود. پس از پايان عصر آهن IV در حدود سده 2پ.م، با تسلط كامل اشكانيان بر سراسر ايران سفال‌هايي رواج مي‌يابد كه از آنها به نام سفالينه‌هاي اشكاني نام مي‌بريم. هرينك ويژگي اصلي سفال اشكاني را منشا بومي آن توصيف مي‌كند(Wogel, Sang, 1985:164-5).
دو گونه سفال شاخص دوره اشكاني كه مختص سده 2پ.م به بعد مي‌باشد در غرب ايران رايج مي‌گردد؛ كه عبارتند از: الف) سفال جلينگي: به گفته هرينك سفال جلينگي شاخص اشكاني غرب ايران مي‌باشد. اين سفال درگستره‌اي وسيع از سلوكيه (غربي‌ترين نقطه) تا قومس (شرقي‌ترين مكان) رواج داشته است. شكلي از سفال جلينگي وجود دارد كه در بررسي های نواحی کوهستانی جنوب خرم آباد در بسياري از محوطههاي اشكاني بدست آمده است، سفال مذكور كاسه‌اي كم‌عمق با لبه انحنا‌دار (خميده به درون) است؛ كه يك شكل شاخص سفال جلينگي است. اين شكل ميراثي (يادآور) از شكل‌هايي است كه در بخش‌هاي ديگر دنياي ايراني نيز به كرار يافت شده است(Wogel, Sang, 1985:164).
يك گونه سفال كه در مجموعه‌ي ظروف منقوش دالبري معرفي شده است؛ كاسه‌اي كم‌عمق با لبه به درون متمايل مي‌باشد كه به احتمال منشا هلنيستيكي دارد(هرينك، 1376، شكل 14، شماره:9). اين شكل سفال ولي از گونه جلينگي به تعداد فراوان در بررسي سطحي محوطههاي اشكاني جنوب خرم آباد و خصوصا ناحیه ویسیان مشاهده گرديده است.
ب) گونه دوم سفال شاخص اشكاني غرب ايران، سفال منقوش با خط اريب مي‌باشد كه متعلق به سده‌هاي 1و2 پ.م است و معمولا داراي نقشي نارنجي بر زمينه نخودي مايل به كرم است. نقوش معمولا خطوط بسيار ساده با فاصله از يكديگر بوده و برخي خطوط در بدنه ظرف بدون آن كه شكل خاصي را ترسيم كند نيمه‌كاره رها شده‌اند. خميره آن متشكل از ماسه با اندكي شن دانه‌ريز مي‌باشد. سطح بيروني آن پرداخت داده شده و از نظر ضخامت از نوع ظروف متوسط به شمار مي‌رود. پخت آن كافي بوده و چرخساز است. نمونه‌ي اين گونه ظروف كه معمولا كوزه مي‌باشند در كاوش‌هاي نوشيجان(هرينك، 1376، 116) و تپه مليان يافت شده است (Balaster, 1978, 87). با اندكي احتياط اين گونه ظروف را مي‌توان در گروه ظروف منقوش دالبري طبقه‌بندي نمود كه احتمالا در كنار سفال جلينگي تا اوايل ميلاد مسيح تداوم مي‌يابد.
برخي از گونه‌هاي سفالينه(همانند بشقاب-ماهي: كاسه‌هاي كوچك با لبه‌هاي به درون برگشته و غيره) به طور محلي تقليد شده و در آنها تاثير عناصر خارجي مشهود است (Wogel Sang, 1985:172). همچنين قمقمه‌هاي زائران در بيشتر مناطق ايران از سده 5 تا 1پ.م به چشم مي‌خورد. شانه‌هاي مدور اين گونه قمقمه‌ها در سيلك VI و در روستاي هخامنشي شوش ديده شده است(Stronach, 1974:241).
منبع:http://poledokhtar.blogfa.com/post/17
برچسب‌ها: سفال, اشکانی, لرستان, سفال دوره اشکانی در لرستان باستان شناسی و تاریخ...